Ca sĩ Đoan Trang, tiến sĩ Tô Nhi A và MC Phương Uyên bàn luận sôi nổi trong chương trình Chị Em Gỡ Rối với chủ đề “Vượt cạn”.
Mở đầu chương trình, chị C - khán giả của chương trình - chia sẻ câu chuyện đầy băn khoăn về đời sống vợ chồng sau sinh. Chị cho biết hai năm trước, khi sinh con đầu lòng, chồng chị vào phòng sinh cùng vợ nhưng vì quá sốc trước cảnh sinh nở nên bị choáng và phải ra ngoài. Kể từ đó, vợ chồng chị không gần gũi trở lại. Chị C tâm sự: “Em lo chồng bị ám ảnh nên né chuyện chăn gối. Đây là chuyện quá tế nhị em không biết trao đổi với chồng như thế nào”.
Sau khi lắng nghe câu chuyện trên, ca sĩ Đoan Trang cho biết bản thân rất may mắn khi sinh nở được chồng đồng hành. “Ông xã là người chứng kiến từ đầu tới cuối và cũng là người cầm kéo cắt dây rốn giữa tôi với bé Sol, cho nên tôi thấy rất là may mắn, hạnh phúc khi một người đàn ông nhìn thấy quá trình sinh nở của vợ cực khổ, đau đớn như thế nào. Sau đó đền bù lại tình thương yêu rất là lớn dành cho tôi, còn thương hơn lúc chưa sinh”, Đoan Trang chia sẻ. Nữ ca sĩ cho biết sau sinh cô xấu xí, mệt mỏi, chồng vẫn luôn bên cạnh, động viên và thể hiện lòng biết ơn vì vợ đã trải qua một cuộc vượt cạn đầy đau đớn để mang đến một “tài sản chung” cho cả hai.
Tiến sĩ Tô Nhi A nhìn nhận đây là vấn đề tâm lý nhạy cảm không chỉ với người vợ mà cả người chồng. Nhiều phụ nữ ngại để chồng chứng kiến hình ảnh mình đau đớn, kiệt sức, sợ rằng chồng sẽ mất đi cảm xúc yêu thương. Bản thân người chồng cũng có thể bị choáng ngợp hoặc chưa sẵn sàng đối diện với thực tế sinh nở. Vì vậy, việc chồng cùng vào phòng sinh cần có sự chuẩn bị tâm lý kỹ lưỡng từ cả hai phía, chứ không nên xem đó là điều bắt buộc. Chia sẻ góc nhìn tâm lý xoay quanh việc người chồng cùng vợ vào phòng sinh, Tô Nhi A đặc biệt ấn tượng với chi tiết ca sĩ Đoan Trang nhiều lần nhắc đến việc mình "may mắn", nhưng khẳng định may mắn không tự nhiên mà có, đó là kết quả của sự chuẩn bị, của nền tảng văn hóa, của sự đồng thuận và cả nỗ lực vượt qua những rào cản xã hội.
Tiến sĩ phân tích, với đàn ông Á Đông, việc vào phòng sinh không đơn giản: “Những anh chồng Á Đông sẽ có những rào cản để việc tự giác bước vào trong phòng sinh với vợ là một câu chuyện phải tính toán rất nhiều mới ra được đáp án. Cùng với đó là những mối quan hệ xung quanh, đôi khi chính người mẹ vợ là người cản con rể, không cho con rể đi vào phòng sinh cùng với vợ mình”. Nhiều người lớn lên trong môi trường văn hóa coi chuyện sinh nở là điều đàn ông “không nên mó tay vào”. Thậm chí, rào cản đôi khi đến từ chính mẹ vợ – người mang ký ức và quan điểm cũ, cho rằng con rể không nên thấy con gái lúc sinh nở vì sợ ảnh hưởng đến hạnh phúc hôn nhân. Do đó, nếu một người chồng chấp nhận vào phòng sinh, cần ghi nhận nỗ lực và sự vượt rào cản tâm lý đó, nhưng điều quan trọng hơn là phải có sự chuẩn bị tâm lý trước cho cả hai.
Tô Nhi A cho rằng việc không gần gũi suốt một năm là chuyện hoàn toàn có thể lý giải được, nhưng đáng lo hơn là người vợ xem đó là chuyện “tế nhị” và không dám mở lời. Điều này mới thực sự là điều bất ổn trong đời sống hôn nhân. Tô Nhi A kết luận: cú sốc tâm lý của người chồng khi chứng kiến sinh nở là có thật, và có thể dẫn đến né tránh. Tiến sĩ lý giải: “Trường hợp này sẽ có hai kiểu diễn biến: Một là sợ hình ảnh máu me, diễn biến thứ hai là sợ vợ mình mang bầu, sợ việc ‘banh da xẻ thịt’ mà người chồng đã chứng kiến. Tình yêu anh dành cho vợ quá nhiều, đến mức anh ta không muốn chuyện đó xảy ra nữa”. Tô Nhi A làm rõ việc không gần gũi vợ ở câu chuyện trên là bên cạnh người chồng với sự sợ hãi là máu me, còn có thể là sự thương yêu sâu sắc đến mức không dám để vợ phải “bầu bì” thêm lần nữa.
Để giải quyết cho tình huống này, tiến sĩ Tô Nhi A nhấn mạnh: điều tiên quyết là phải thay đổi nhận thức. Đừng gọi chuyện gần gũi sau sinh là “tế nhị”, vì đó chính là một phần trong hạnh phúc hôn nhân. Muốn gỡ rối, người vợ nên bắt đầu bằng việc gợi nhắc cảm xúc của người chồng trong ngày vào phòng sinh, hỏi anh nhớ gì, có xót xa gì khi chứng kiến vợ vượt cạn không. Việc được nói ra, được đối diện lại với ký ức sẽ giúp người chồng giải tỏa tâm lý, như một dạng trị liệu tinh thần. Tiến sĩ gợi ý cách trước khi tính đến chuyện gần gũi vợ chồng, người vợ nên để chồng tiếp cận lại cơ thể mình bằng những hành động chăm sóc nhẹ nhàng như bôi kem, massage, thoa thuốc... Việc tạo ra hình ảnh mới tươi tắn, lành lặn sẽ thay thế được ấn tượng cũ đầy ám ảnh sau sinh. Đoan Trang cũng khuyến khích phụ nữ nên luyện tập, chăm sóc bản thân, sống tích cực để lấy lại vẻ hấp dẫn và năng lượng mới. Đó cũng là một cách kết nối lại với người chồng mà không cần phải nói quá nhiều.
Câu chuyện thứ hai là chia sẻ từ một người chồng gửi đến chương trình. Anh B cho biết vợ mình vừa sinh con đầu lòng được 4 tháng và dù cố gắng phụ vợ trong mọi việc chăm sóc con, anh vẫn nhận thấy vợ có nhiều thay đổi. Anh đau lòng khi không thể hiểu hết những gì vợ đang trải qua và mong nhận được lời khuyên: “Vợ tôi vừa sinh con đầu lòng được 4 tháng. Tôi biết vợ mệt nên tối nào cũng chia ca với vợ, đút sữa, thay tã, ru con ngủ. Nhưng dạo gần đây tôi thấy vợ thay đổi nhiều lắm. Cô ấy hay cáu gắt vô cớ rồi lặng lẽ khóc một mình. Ban đêm vợ trằn trọc suốt, cứ sợ mình ngủ lăn qua đè lên con. Có đêm tối tôi thấy cô ấy lục khăn giấy, đưa nhẹ lên mũi con để xem con còn thở không. Tôi thương lắm nhưng không biết phải làm sao. Tôi chỉ sợ mình không đủ tinh tế để hiểu hết những điều cô ấy đang trải qua”.
Ca sĩ Đoan Trang cho rằng đây là cặp vợ chồng trẻ, mới làm cha mẹ nên thiếu sự chuẩn bị, chưa đủ tự tin và dũng khí để đối thoại với nhau. Đoan Trang khẳng định: “Trầm cảm sau sinh là chuyện rất là bình thường, ai cũng có thể trải qua. Trang nghĩ là do người vợ chưa chuẩn bị hết tất cả mọi thứ, thì sẽ dễ bị yếu đuối. Cái cây của mình đang nuôi lớn lên, nó gặp giông bão, mình dễ đổ khi gốc rễ không chắc, cho nên các bạn chưa tạo được một độ vững trong quá trình làm mẹ của mình, cho nên các bạn sợ hãi”. Nguyên nhân của trầm cảm sau sinh đến từ việc chưa đủ nền tảng tâm lý vững chắc trước khi làm mẹ, nữ ca sĩ khuyên nên bắt đầu từ những điều giản dị như hỏi thăm, gợi lại những kỷ niệm trước khi cưới hoặc đơn giản là rủ nhau đi ăn món yêu thích để tạo lại cảm xúc tích cực. Đoan Trang cũng chia sẻ trải nghiệm cá nhân: từng kiểm tra hơi thở con mỗi đêm, lo sợ đè trúng con khi ngủ, nữ ca sĩ khẳng định những hành vi hoàn toàn bình thường. Nhưng nếu bị đè nặng tâm lý, người mẹ sẽ dễ rơi vào trạng thái lo âu và làm cả nhà cùng mệt mỏi.
Tiến sĩ Tô Nhi A cũng có những chia sẻ sâu sắc về trầm cảm sau sinh, bắt đầu bằng việc đồng tình với quan điểm của ca sĩ Đoan Trang rằng: đừng xem thường trầm cảm, nhưng cũng không cần quá hoảng sợ, hãy coi nó như một “người bạn kỳ cục” ghé thăm trong giai đoạn làm mẹ. “Khi mà bạn sinh em bé, bạn thay đổi nội tiết, bạn thay đổi cấu trúc giải phẫu cơ thể, bạn chuyển đổi vai trò xã hội, có quá nhiều những thứ mới đến với một người mẹ sau sinh. Và chính vì hiểu điều đó cho nên phải bắt đầu có động thái chủ động để phòng ngừa.”, tiến sĩ phân tích. Qua đó nhấn mạnh cảm xúc bất ổn là điều hoàn toàn dễ hiểu, quan trọng là mỗi người phải chủ động nhận diện và phòng ngừa, thay vì phó mặc hoặc xem thường. Về giải pháp, Tô Nhi A khuyên rằng ngoài việc chia sẻ trách nhiệm, các ông chồng cần giúp vợ trở lại với cuộc sống thật: được gặp gỡ bạn bè, chăm sóc bản thân, làm lại công việc yêu thích. Và đặc biệt, thay vì mô tả vòng vo, người chồng chỉ cần nói đúng bốn chữ “trầm cảm sau sinh” - đó chính là sự thấu hiểu, là chìa khóa để người vợ cảm thấy được lắng nghe, đồng hành và dần vượt qua giai đoạn đầy thách thức này.
Qua hai câu chuyện trên, Tô Nhi A cho rằng việc sinh con không phải là điều bất ngờ, bởi cha mẹ có đến 9 tháng 10 ngày để chuẩn bị. Vì thế, tiến sĩ kêu gọi những người trẻ cần chủ động trang bị kiến thức, không chỉ khi mang thai mà cả trước đó và suốt hành trình nuôi dạy con. Ca sĩ Đoan Trang cũng nhắn nhủ các cặp đôi hãy tích cực đón nhận cuộc sống hôn nhân với nhiều thay đổi thú vị. Đặc biệt, phụ nữ sau sinh rất cần được lắng nghe, sẻ chia, đồng hành và thấu hiểu.
Chị Em Gỡ Rối tập 31 sẽ phát sóng vào lúc 19h35 Chủ Nhật, ngày 03/8/2025 trên kênh VTV9. Chương trình do VTV9 phối hợp với Jet Studio thực hiện.
