Tuần này, Lời Cảnh Báo tiếp tục cập nhật những vấn đề nóng hổi, được dư luận quan tâm gần đây, bao gồm: Lừa đảo qua chương trình 'trải nghiệm ứng dụng AI' giả mạo; Lừa đảo từ cuộc gọi hoàn phí bảo hiểm.

Lừa đảo qua chương trình 'trải nghiệm ứng dụng AI' giả mạo

Anh H.V nhận được một tin nhắn mời tham gia một ứng dụng AI với nhiều tính năng hấp dẫn, kèm lời hứa tặng quà giá trị. Theo hướng dẫn, anh quét mã QR và điền thông tin cá nhân. Tuy nhiên, sau đó anh phát hiện tài khoản ngân hàng bị rút một số tiền lớn và vô cùng hối hận vì đã không kiểm tra cẩn thận.

Tương tự, chị T.L được một nhóm bạn trên mạng rủ trải nghiệm một chương trình AI, yêu cầu chị chuyển một khoản phí nhỏ để kích hoạt. Tuy nhiên, do có sự nghi ngờ, chị đã không chuyển tiền và không làm theo yêu cầu. Sau đó, khi kiểm tra lại, chị phát hiện tài khoản nhận tiền chỉ là tài khoản ảo, không có thật.

Thạc sĩ Lê Tấn Phước, Giám đốc Công ty Cổ phần Cyber SSI, cho biết các đối tượng lừa đảo ngày càng sử dụng thủ đoạn tinh vi, đánh mạnh vào yếu tố thao túng tâm lý người dùng. “Chúng thường giả mạo tên tuổi các hãng công nghệ AI nổi tiếng như Gemini, OpenAI… thậm chí sao chép cả logo để tạo lòng tin. Bên cạnh đó, chúng còn dựng lên các tương tác giả nhằm tăng độ uy tín và ảnh hưởng”, ông chia sẻ. Ngoài ra, kẻ gian thường đưa ra những “phần thưởng hấp dẫn” để dụ dỗ người dùng, từ đó đánh cắp thông tin cá nhân như họ tên, ngày tháng năm sinh, số điện thoại, số căn cước công dân. “Khi người dùng vô tình cài mã độc, các tài khoản mạng xã hội, email, thậm chí là tài khoản ngân hàng đều có thể bị chiếm đoạt dễ dàng”, ông cảnh báo.

Thạc sĩ Trần Hải Nguyên, Chuyên gia Kỹ năng sống, phân tích rằng để tránh rơi vào bẫy lừa đảo, mỗi người cần giữ sự tỉnh táo khi tiếp cận thông tin trên mạng. “Chúng ta nên chú ý đến các khuyến cáo từ cơ quan chức năng để biết thông tin nào là đáng tin, từ đó cảnh giác và loại bỏ những nguy cơ tiềm ẩn”, ông nhấn mạnh. Đồng thời, ông cũng khuyên mọi người hạn chế cung cấp thông tin cá nhân hoặc thông tin liên quan đến người thân, tránh để kẻ gian lợi dụng.

Thạc sĩ Lê Tấn Phước cũng đưa ra cảnh báo: “Hãy tránh nhấp vào các đường link không rõ nguồn gốc hoặc cài đặt phần mềm từ các liên kết bên ngoài. Tốt nhất là nên tải ứng dụng từ các kho chính thức như App Store hoặc Google Play”. Ông cho biết thêm, các đường link giả mạo thường có những dấu hiệu nhận biết như tên miền lạ, khó nhớ, sai chính tả hoặc không có tiền tố “https” – yếu tố quan trọng đảm bảo an toàn đường truyền.

Lừa đảo từ cuộc gọi hoàn phí bảo hiểm

Chị B.T.A, ngụ tại TP.HCM, nhận được một cuộc gọi từ số điện thoại có hiển thị tên thương hiệu của một ngân hàng lớn, trông rất chuyên nghiệp. Người gọi tự xưng là nhân viên chăm sóc khách hàng và thông báo rằng chị có khoản phí bảo hiểm gần 3 triệu đồng đã đóng dư từ năm trước. Để nhận lại số tiền này, chị được hướng dẫn cung cấp mã OTP xác nhận giao dịch hoàn tiền. Tuy nhiên, sau khi cung cấp mã, tài khoản của chị liên tục bị trừ tiền.

Ông Trương Phạm Hoài Thương, Trưởng cao đẳng An ninh mạng iSPACE (TP.HCM), cho biết hiện nay nhiều tin nhắn giả mạo có nội dung rất tinh vi, chứa đầy đủ thông tin cá nhân của nạn nhân và thường đi kèm với thông báo khẩn cấp nhằm thúc ép người dùng chuyển tiền. Ông cảnh báo: “Những kẻ tấn công lừa đảo sẽ lợi dụng tin nhắn thương hiệu – tính năng cho phép doanh nghiệp gửi tin nhắn hiển thị tên thương hiệu thay vì số điện thoại – để giả mạo doanh nghiệp uy tín. Chúng sử dụng các trạm BTS giả mạo nhằm đánh lừa người dùng”.

Thạc sĩ Nguyễn Hoàng Hải, giảng viên Trường Đại học Luật TP.HCM, phân tích: “Hành vi này rõ ràng có dấu hiệu cấu thành tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo quy định tại Điều 174 Bộ luật Hình sự năm 2015, được sửa đổi, bổ sung năm 2017. Cụ thể, kẻ gian đã sử dụng thủ đoạn gian dối như giả danh nhân viên ngân hàng, tạo lập thông tin giả, gửi tài liệu giả mạo để khiến người dân tin rằng mình đang thực hiện giao dịch thật. Mục tiêu cuối cùng là chiếm đoạt tài sản thông qua việc dụ dỗ cung cấp mã OTP, thông tin tài khoản hoặc cài phần mềm để kiểm soát thiết bị. Chỉ cần giá trị tài sản bị chiếm đoạt từ 2 triệu đồng trở lên là đã đủ yếu tố cấu thành tội phạm theo quy định pháp luật. Đối với những vụ việc có tổ chức, có nhiều nạn nhân, mức hình phạt có thể lên đến 20 năm tù hoặc chung thân”.

Thạc sĩ Nguyễn Hoàng Hải lưu ý thêm: “Người dân có thể ghi nhớ một số dấu hiệu nhận biết sau: Ngân hàng không bao giờ yêu cầu khách hàng cung cấp mã OTP, mật khẩu hay mã PIN qua điện thoại. Thứ hai, các cuộc gọi lừa đảo thường đi kèm với áp lực thời gian, chẳng hạn như yêu cầu “Phải làm ngay hôm nay” hoặc “Hạn cuối trong vòng 30 phút” nhằm khiến nạn nhân không kịp suy xét. Thứ ba, kẻ gian có thể đọc đúng họ tên, số căn cước công dân, thậm chí thông tin hợp đồng – nhưng đây chỉ là dữ liệu rò rỉ, không đồng nghĩa với việc họ đáng tin. Cuối cùng, một số đối tượng còn gửi đường link giả, yêu cầu người dùng bấm vào để tải ứng dụng nhận tiền thực chất là ứng dụng điều khiển thiết bị từ xa, nhằm chiếm quyền kiểm soát điện thoại”.

Lời Cảnh Báo là một chương trình mang đầy tính thời sự. Bên cạnh việc phản ánh những vấn đề đang được xã hội quan tâm. Lời Cảnh Báo còn cung cấp cho người dân nhiều kiến thức bổ ích về những vấn đề khác nhau trong cuộc sống như: kinh tế, sức khỏe, giáo dục, an ninh, trật tự, xã hội…

Lời Cảnh Báo được phát sóng vào lúc 19h50 Thứ Hai và Thứ Tư hàng tuần trên kênh THVL1. Chương trình do Báo và Đài và phát thanh truyền hình Vĩnh Long phối hợp Jet Studio thực hiện.